Giúp việc gia đình là loại hình lao động ngày càng phổ biến và không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Bộ luật lao động năm 2019 có những quy định cụ thể về loại hình lao động này.
Quy định pháp luật về người lao động giúp việc gia đình
Căn cứ Khoản 1 Điều 161 Bộ luật lao động năm 2019: Lao động giúp việc gia đình là người lao động làm thường xuyên các công việc gia đình của một hoặc nhiều hộ gia đình. Các công việc trong gia đình bao gồm nhiều công việc nội trợ, quản gia, chăm sóc trẻ em, chăm sóc người bệnh, chăm sóc người già, lái xe, làm vườn và các công việc khác cho hộ gia đình nhưng không liên quan đến hoạt động thương mại.
Việc quy định như thế nào là người giúp việc gia đình là cơ sở pháp lý bảo đảm quyền lợi chính đáng của người giúp việc gia đình và hài hòa giữa giúp việc gia đình và người sử dụng lao động.
- Hợp đồng lao động đối với người giúp việc gia đình
Căn cứ Điều 162 Bộ luật lao động năm 2019, hợp đồng lao động với người giúp việc gia đình được quy định cụ thể như sau:
- Người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người lao động là người giúp việc gia đình.
- Thời hạn hợp đồng lao động đối với người giúp việc gia đình do hai bên thỏa thuận. Một bên có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động bất cứ khi nào nhưng phải báo trước ít nhất 15 ngày.
- Hai bên thỏa thuận trong hợp đồng về hình thức trả lương, kỳ hạn trả lương, thời giờ làm việc hằng ngày, chỗ ở.
Với quy định trên sẽ bảo đảm quyền và nghĩa vụ của các bên được ràng buộc trong hợp đồng lao động, đồng thời cho các bên được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động bất kỳ lúc nào (chỉ cần báo trước 15 ngày) sẽ tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng lao động tìm người khác phù hợp hơn cũng như để người giúp việc tìm công việc khác tốt hơn.
- Nghĩa vụ của người sử dụng lao động khi sử dụng người lao động giúp việc gia đình
Căn cứ Điều 163 Bộ luật lao động năm 2019 thì nghĩa vụ của người sử dụng lao động bao gồm:
- Thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã giao kết trong hợp đồng lao động.
- Trả cho người giúp việc gia đình khoản tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật để người lao động chủ động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
- Tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người giúp việc gia đình.
- Bố trí chỗ ăn, ở hợp vệ sinh cho người giúp việc gia đình nếu có thỏa thuận.
- Tạo cơ hội cho người giúp việc gia đình được tham gia học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp.
- Trả tiền tàu xe đi đường khi người giúp việc gia đình thôi việc về nơi cư trú, trừ trường hợp người giúp việc gia đình chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn.
Quy định trên sẽ đảm bảo được quyền lợi của người giúp việc gia đình trong thời gian làm việc và kể cả khi thôi việc.
- Nghĩa vụ của người lao động giúp việc gia đình
Căn cứ vào Điều 164 Bộ luật lao động năm 2019, nghĩa vụ của người giúp việc gia đình gồm:
- Thực hiện đầy đủ thỏa thuận đã giao kết trong hợp đồng lao động.
- Bồi thường theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật nếu làm hỏng, mất tài sản của người sử dụng lao động.
- Thông báo kịp thời với người sử dụng lao động về khả năng, nguy cơ gây tai nạn, đe dọa an toàn, sức khỏe, tính mạng, tài sản của gia đình người sử dụng lao động và bản thân.
- Tố cáo với cơ quan có thẩm quyền nếu người sử dụng lao động có hành vi ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động hoặc có hành vi khác vi phạm pháp luật.
Với quy định nếu trên sẽ đảm bảo sự an toàn về sức khỏe, tính mạng, tài sản cho người sử dụng lao động và người lao động, và giúp cơ quan chức năng xử lý kịp thời các hành vi ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động hoặc hành vi khác vi phạm pháp luật của người sử dụng lao động nếu có.
- Nghiêm cấm không giao đúng việc theo hợp đồng lao động
Căn cứ Khoản 2 Điều 165 Bộ luật lao động năm 2019, nghiêm cấm người sử dụng lao động giao việc cho người giúp việc gia đình không theo hợp đồng lao động.
Đồng thời, theo Khoản 1, Khoản 3 Điều 165 Bộ luật lao động năm 2019 cũng nghiêm cấm người sử dụng lao động thực hiện các hành vi sau đây:
- Ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động, dùng vũ lực đối với lao động là người giúp việc gia đình.
- Giữ giấy tờ tùy thân của người lao động.
Với những quy định nêu trên sẽ đảm bảo sự an toàn về danh dự, nhân phẩm, sức khỏe, tính mạng của người lao động là người giúp việc gia đình.
Trên đây là các quy định của pháp luật về người giúp việc gia đình. Người sử dụng lao động và người lao động nên chú ý để thực hiện đúng theo quy định của pháp luật./.
