Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 sửa đổi, bổ sung năm 2015, 2018, 2019 quy định Bảo hiểm xã hội một lần là khoản bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi người lao động bị ốm đau, thai sản hay bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết.
- Điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Theo quy định tại Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 sửa đổi, bổ sung năm 2015, 2018, 2019; Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/QH13 ngày 22/06/2015 của Quốc hội khóa XIII về việc thực hiện chính sách hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần; Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc thì điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần như sau:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo quy định để được hưởng lương hưu.
- Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm mà nghỉ việc nếu không đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội 1 lần mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội.
- Người đang bị mắc 1 trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bài liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Ra nước ngoài định cư.
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân: sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân, hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn, học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học hưởng sinh hoạt phí khi phục viên, xuất ngũ thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần
Theo Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, bảo hiểm xã hội 1 lần được chi trả dựa trên thời gian tham gia bảo hiểm xã hội và mức bình quân tiền lương tháng đóng Bảo hiểm xã hội.
Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014.
- 02 tháng mức bình quân tiền lương cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
- 22% các mức tiền lương tháng đóng BHXH, tối đa 2 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH nếu chưa đóng đủ 1 năm.
Cụ thể: Mức hưởng = (1,5 x Mức bình quân tiền lương x thời gian tham gia BHXH trước năm 2014) + (2 x Mức bình quân tiền lương x thời gian tham gia BHXH từ năm 2014)
Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ từ 01- 06 tháng được tính là nửa năm, từ 07- 11 tháng được tính là 1 năm.
Trường hợp tính đến trước ngày 01/01/2014, nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ ngày 01/01/2014 trở đi để làm căn cứ tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
- Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH:
Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH= (Số tháng đóng BHXH x Mức đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm)/ tổng số tháng đóng BHXH
Ví dụ: Chị H có thời gian tham gia đóng bảo hiểm từ 9/2012 đến tháng 5/2015 và mức lương đóng BHXH là 5.000.000 đồng/ tháng thì mức hưởng của chị H như sau:
Thời gian tham gia BHXH từ 9/2012 đến 1/1/2014 là 1 năm 4 tháng.
Như vậy, 4 tháng lẻ của thời gian tham gia BHXH trước 1/1/2014 sẽ được chuyển sang cho thời gian tham bảo hiểm xã hội từ ngày 1/1/2014 trở đi.
Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự 1/1/2014 đến 5/2015 là 1 năm 4 tháng.
Như vậy, thời gian tham gia bảo hiểm của chị A từ sau 1/1/2014 sẽ được tính là 1 năm 8 tháng và 8 tháng lẻ này sẽ được làm tròn thành 1 năm. Vậy thời gian tham gia bảo hiểm xã hội của chị A sau 1/1/2014 là 2 năm
Mức hưởng của chị A đó là: 1,5 x 1x 5.000.000 +2 x 5.000.000 =17.500.000 đồng.
Bảo hiểm xã hội là một trong những chính sách an sinh xã hội lâu dài, chính vì vậy, trừ trường hợp bất khả kháng, người tham gia nên cân nhắc việc nhận bảo hiểm xã hội 1 lần để đảm bảo cuộc sống về sau./.
